استاندارد های ارگونومی در طراحی داخلی:
ارگونومی علمیه که به بررسی چگونگی تعامل انسان با محیط اطرافش میپردازه و هدف اصلی اون ایجاد شرایطیه که فعالیتها با کمترین آسیب و بیشترین راحتی انجام بشه . در طراحی داخلی، رعایت اصول ارگونومی از اهمیت بسیاری برخورداره . چون فضاهای داخلی نه تنها باید از نظر زیباییشناسی جذاب باشن ، بلکه باید نیازهای فیزیکی و روانی کاربران رو برآورده کنه .گروه مهندسی نتا در این مقاله به بررسی استانداردهای ارگونومی در طراحی داخلی و اهمیت اونا در ایجاد فضاهای راحت و کارآمد میپردازه.
رعایت استاندارد های ارگونومی در طراحی داخلی به معنای تطبیق فضاها و وسایل داخلی با نیازها و محدودیتهای انسانیه . هدف از رعایت ارگونومی اینه که از بروز مشکلات جسمی ناشی از استفاده نادرست از فضاها و وسایل جلوگیری بشه و کاربران در محیطی راحت و متناسب با نیازهای خودشون فعالیت کنن . به عنوان مثال، طراحی یک میز کار باید طوری باشه که افراد بتونن بدون احساس ناراحتی یا فشار اضافی به کمر و گردن، ساعتها به فعالیت بپردازن.
- استانداردهای ارگونومی درچیدمان مبلمان
مبلمان یکی از مهمترین عناصریه که باید با اصول ارگونومی طراحی و انتخاب بشه . به خصوص در محیطهای کاری یا خانگی که کاربران ساعتهای طولانی از مبلمان استفاده میکنن ، رعایت استانداردهای ارگونومیک بسیار حیاتیه .
- ارتفاع صندلی: ارتفاع صندلیها باید قابل تنظیم باشه تا افراد بتونن با توجه به قد و طول پاهای خود ارتفاع مناسبو تنظیم کنن . معمولاً ارتفاع استاندارد صندلی بین ۴۰ تا ۵۰ سانتیمتر از سطح زمین است.
- پشتی صندلی: پشتی صندلی باید قوس کمرو حمایت کنه و به صورت ارگونومیک طراحی شده باشه . زاویه پشتی صندلی هم باید بین ۹۰ تا ۱۱۰ درجه باشه تا فرد بتونه در حالت طبیعی و راحت بشینه.
- ارتفاع میزها: ارتفاع میزهای کاری هم باید طوری باشه که آرنجها در زاویه ۹۰ درجه قرار بگیرن و دستها به راحتی روی میز قرار بگیرن . ارتفاع استاندارد برای میزهای کاری بین ۷۰ تا ۷۵ سانتیمتر هست .
- عمق و عرض صندلی: صندلیها باید به اندازهای عمق داشته باشن که فرد بتونه به راحتی تکیه بده و پاهاشو روی زمین قرار بده . عرض صندلیها هم باید به اندازهای باشن که فرد بتونه به راحتی روی اون بشنه و حرکت کنه .
- ارگونومی در در طراحی داخلی آشپزخانه
آشپزخانه یکی از فضاهایی که باید به دقت با اصول ارگونومی طراحی بشه ، چون کاربران در این فضا فعالیتهای مختلفی از جمله پخت و پز، شستشو، و جابجایی وسایل انجام میدن . در طراحی ارگونومیک آشپزخانه، نیازهای کاربر و نحوه استفاده او از فضا در نظر گرفته میشه .
- ارتفاع کابینتها و میز کار: یکی از مهمترین عوامل در طراحی استاندارد آشپزخانه، ارتفاع مناسب کابینتها و میز کار هست. ارتفاع استاندارد برای میزهای کاری در آشپزخانه حدود ۸۵ تا ۹۰ سانتیمتر هست تا کاربران بتونه بدون خم شدن یا بلند کردن بیش از حد دستها، فعالیت کنن.
- دسترسی به لوازم: در یک آشپزخانه استاندارد، وسایل پرکاربرد باید در دسترس قرار بگیرن تا نیاز به خم شدن، کشیدگی یا جابجایی زیاد نباشه . برای مثال، اجاق گاز، سینک ظرفشویی و یخچال باید در فاصلههای مناسبی از هم قرار بگیرن تا جابجاییها راحتتر بشه .
- کفپوش و نورپردازی: کفپوشهای نرمتر میتونن فشار روی پاها و مفاصل رو کاهش بدن . همچنین، نورپردازی مناسب در نقاط کاری مثل میز کار و سینک ضروریه تا از خستگی چشمها جلوگیری بشه .
- استانداردها در فضاهای اداری
در فضاهای اداری، افراد معمولاً ساعتهای طولانی پشت میز نشسته و به فعالیتهای کاری مشغول هستن . طراحی استاندارد این فضاها میتونه به کاهش خستگی و آسیبهای جسمی کمک کنه و کارایی افراد رو افزایش بده.
- ارتفاع و فاصله مانیتور: در محیطهای اداری که استفاده از کامپیوتر ضروریه ، فاصله و ارتفاع مانیتور باید به گونهای تنظیم بشه که چشمها در سطح بالای صفحه نمایش قرار بگیرن . فاصله مانیتور از چشمها باید حدود ۵۰ تا ۷۰ سانتیمتر باشه تا از خستگی چشمها جلوگیری بشه.
- پشتیبانی از مچ دست: در فضاهای اداری که استفاده از کیبورد و موس ضروریه ، پشتیبانی از مچ دست برای جلوگیری از آسیب به مفاصل اهمیت داره . استفاده از پدهای نرم و ارگونومیک میتونه از فشار به مچ دستها کم کنه .
- تنظیم ارتفاع صندلی و میز: صندلیهای اداری باید دارای قابلیت تنظیم ارتفاع باشن تا افراد بتونن ارتفاع مناسب برای خودشونو پیدا کنن . همچنین، میزهای اداری نیز باید به گونهای طراحی بشن که کاربران بتونن به راحتی پاهای خودشونو زیر میز قرار بدن . اگر فضای اداری کوچک باشه در طول به اندازه ی 70 سانتی متره اما اگر فضای اداری بزرگ باشه 150 سانتی متر. عرض میز ها هم به همین ترتیب در فضاهایی با متراژ کم 60 سانتی متر و چنانچه متراژ فضای بزرگ باشه 75 سانتی متر است.
- ارتفاع میز های اداری باید کاملا متناسب با قد افراد باشه که حدودا برای افراد کوتاه قد 73 سانتی متر و برای افراد بلند قد 77 سانتی متر. ابعاد گفته شده برای میزهای اداری کارمندان عادی یک شرکت مناسبن اما ابعاد و ارتفاع استاندارد برای میز و صندلی اداری منشی در قسمت طول بین 110 تا 120 سانتی متر است. در قسمت عرض و ارتفاع نیز حدود 80 سانتی متر است.
- استاندارد ها در فضاهای عمومی و تفریحی
در فضاهای عمومی مثل رستورانها، سینماها و پارکها، رعایت اصول ارگونومی و استاندار فضاها میتونه به ایجاد محیطی راحتتر و دلپذیرتر کمک کنه . برای مثال، صندلیهای سینما باید طوری طراحی بشن که کاربران بتونن به راحتی در مدت طولانی بشینن و احساس خستگی نکنن . همچنین در رستورانها، فاصله بین میزها و صندلیها باید به گونهای باشن که کاربران بتونن به راحتی جابجا بشن. براساس استاندارد سالن آمفی تئاتر، ارتفاع و ردیف صندلی باید 10 تا 12 سانتیمتر باشن . فاصله پشت به پشت بین صندلی هایی که کفی تاشو دارن باید 75 سانتیمتر باشه . برای ایجاد فضای مناسب جهت عبور و مرور افراد حاضر در سالن، بین هر ردیف باید 40 سانتیمتر فضا باشه که 20 سانتیمتر بیشتر باید در نظر گرفت چون کفی صندلی وقتی به حالت عمود قرار می گیره فضا اشغال می کنه . عرض هر صندلی باید بین 18 تا 24 سانتیمتر باشه .
- استاندارد ها در فضاهای مسکونی
در فضاهای مسکونی هم رعایت اصول ارگونومی و استاندارد از اهمیت زیادی برخورداره ، به ویژه در قسمتهایی مثل اتاق نشیمن، اتاق خواب و حمام. طراحی طبق استاندراد و ضوابط این فضاها به کاربران کمک میکنه تا در محیط زندگی خودشون احساس راحتی بیشتری داشته باشن.
- اتاق خواب : مناسب ترین نور برای اتاق های خواب نور شرق هست . باید توجه کنیم که درب اتاق خواب به یک فضای خصوصی، راهرو یا هال خصوصی باز بشه و با آشپزخانه و پذیرایی ارتباط مستقیم نداشته باشه . فضای لازم برای اتاق خواب دونفره از 15 متر و تک نفره از 12 متر نباید کمتر بشه . این فضا باید برای چیدمان سرویس تخت، میزآرایش یا میز تحریر لحاظ بشه . همچنین یکی از موارد ضروری هر اتاق خواب وجود کمد دیواری کاربردی هست ؛ چرا که کمد هایی با عمق کمتر از 60 سانتی متر کارایی چندانی ندارن . حداقل ارتفاع اتاق خواب ها 2.8 متر و عرض درب ورودی آنها از 90 سانتی نباید کمتر باشه . معمولا درب اتاق ها نیز به سمت داخل باز و بسته میشه . ارتفاع تخت خواب باید به گونهای باشه که فرد بتونه به راحتی بشینه و بلند بشه . ارتفاع استاندارد برای تخت خواب معمولاً بین ۴۵ تا ۵۵ سانتیمتر هست . کمدها و فضاهای ذخیرهسازی باید به گونهای طراحی بشن که افراد بتونن بدون نیاز به خم شدن یا بالارفتن، به وسایل مورد نیاز دسترسی پیدا کنن . استفاده از قفسههای کشویی و درهای کشویی میتونه به راحتتر شدن استفاده از کمدها کمک کند.
- فضای نشیمن : از اونجایی که چیدمان مبل ها و میزها و نحوه قرار گرفتن تلویزیون از عنصرهای حائز اهمیت در فضای نشیمن هست ، رعایت چند نکته به زیبایی فضای شما کمک میکنه . به عنوان مثال میز جلو مبلی بهتره در فاصله 45 سانتی متری از مبل ها قرار بگیره ، تلویزیون روی دیواری که نور مستقیم پنجره ها به اون نمی تابه نصب بشه و در فاصله ی 4 الی 5 متری از مبل رو به رویی و در ارتفاع 120 سانتی متری از سطح زمین نصب بشه .
- حمام و سرویس بهداشتی : عرض درب های سرویس بهداشتی و حمام عموما بین 60 تا 80 سانتی متر هستن و ارتفاع اونا هم باید حداقل 200 سانتی متر باشه . کف سرویس بهداشتی و حمام باید 5 الی 10 سانتی متر بالا تر از کف سطح خانه طراحی بشه تا مانع از ورود آب به دیگر فضاهای خانه بشه . بعلاوه درب های اونا باید ضد رطوبت باشن تا به مرور زمان دچار فرسودگی نشن . حداقل فاصله بین روشویی و سرویس بهداشتی باید 40 سانتی متر در نظر گرفته بشه . تهویه ی مناسب در این فضاها غیر قابل چشم پوشی هست و دمای مناسب اونا 21 درجه سانتی گراد هست . مناسب ترین محل قرار گیری سرویس بهداشتی نزدیک درب ورودی خانه و حمام هم در خصوصی ترین فضاها یا در اتاق خواب یا بین اتاق ها هست .
رعایت استانداردهای ارگونومی در طراحی داخلی از اهمیت زیادی برخورداره ، چون تأثیر مستقیمی بر سلامت و راحتی کاربران داره . از مبلمان و آشپزخانهها تا فضاهای اداری و عمومی، طراحی طبق ضوابط و استاندارد به بهبود کیفیت زندگی و افزایش کارایی افراد کمک میکنه . با توجه به این اصول، طراحان داخلی میتونن فضاهایی رو ایجاد کنن که نه تنها زیبا و جذاب، بلکه سالم و کاربردی باشن .
ثبت ديدگاه