صفر تا صد طراحی فاز یک معماری؛ از ضوابط شهرداری تا استانداردهای آتشنشانی
ساخت یک ساختمان، فقط خرید زمین و انتخاب یک نقشه زیبا نیست. قبل از آنکه حتی یک آجر روی آجر گذاشته شود، پروژه باید از فیلترهای قانونی، شهری و ایمنی عبور کند. دقیقاً در همین نقطه است که فاز یک معماری اهمیت حیاتی پیدا میکند. این مرحله، پایه و ستون کل پروژه ساختمانی است؛ مرحلهای که اگر درست انجام نشود، میتواند آیندهی کل ساختوساز را با چالشهای جدی روبهرو کند.
در این مقاله، بهصورت کامل و مرحلهبهمرحله بررسی میکنیم که فاز یک چیست، چرا اهمیت دارد، چه ضوابطی در آن دخیل است و نقش آن در موفقیت نهایی پروژه چیست.
فاز یک معماری چیست؟
فاز یک معماری مجموعهای از نقشهها و اطلاعات اولیه است که نشان میدهد یک ساختمان قانوناً و اصولاً قابلیت ساخت دارد یا نه. در این فاز، تمرکز روی این نیست که ساختمان دقیقاً چطور ساخته میشود، بلکه هدف این است که مشخص شود:
-
چه چیزی میتوان ساخت
-
کجا میتوان ساخت
-
با چه ابعادی میتوان ساخت
بهعبارت سادهتر، فاز یک معماری ترجمهی ایدهی ذهنی کارفرما به زبانی است که شهرداری و سازمانهای مرتبط آن را بفهمند و تأیید کنند.
تفاوت فاز یک معماری با طراحی فاز یک
خیلی وقتها این دو عبارت بهجای هم استفاده میشوند، اما دقیقاً یکی نیستند.
طراحی فاز یک به فرآیند فکر کردن، بررسی ضوابط، اصلاح پلانها و رسیدن به بهترین حالت ممکن اشاره دارد.
اما فاز یک معماری خروجی نهایی این فرآیند است؛ یعنی نقشهها و مدارکی که برای گرفتن مجوز ارائه میشود.
برای دریافت مشاوره تخصصی و کسب اطلاعات درباره ی اصول و ضوابط فاز یک و همکاری در پروژههای مهندسی و کسب اطلاعات بیشتر ، با گروه مهندسی نتا و شماره ی 210-88672748 و 021-88673591 تماس بگیرید، تجربه، تخصص و تعهد در خدمت شماست.
چرا فاز یک معماری اینقدر مهم است؟
اهمیت فاز یک معماری فقط در گرفتن پروانه ساخت خلاصه نمیشود. این فاز:
-
از دوبارهکاریهای پرهزینه جلوگیری میکند
-
مسیر پروژه را از ابتدا شفاف میکند
-
ریسک رد شدن طرح را کاهش میدهد
-
باعث صرفهجویی در زمان و هزینه میشود
در واقع، فاز یک معماری مثل نقشهی راه یک سفر است؛ اگر اشتباه باشد، هرچقدر هم جلو بروید، باز هم به مقصد درست نمیرسید.
فاز یک معماری دقیقاً شامل چه چیزهایی است؟
یک پکیج استاندارد فاز یک معماری معمولاً شامل موارد زیر است:
-
نقشه موقعیت ملک
-
سایت پلان
-
پلان تمام طبقات
-
پلان پارکینگ
-
نمای ساختمان
-
برش یا مقطع
-
جداول مساحت و کاربری فضاها
این نقشهها باید ساده، خوانا و کاملاً مطابق ضوابط باشند، چون مستقیماً توسط کارشناسان شهرداری بررسی میشوند.
نقش ضوابط شهرداری در فاز یک معماری
شهرداری مهمترین مرجع بررسی فاز یک معماری است. هر شهر و حتی هر منطقه، قوانین خاص خودش را دارد. مهمترین مواردی که در این مرحله بررسی میشود عبارتاند از:
-
سطح اشغال مجاز زمین
-
تعداد طبقات قابل ساخت
-
ارتفاع ساختمان
-
عقبنشینیها
-
نورگیری فضاها
-
مشرفیت به املاک مجاور
نادیده گرفتن حتی یکی از این موارد میتواند باعث رد کامل فاز یک شود.

طرح تفصیلی؛ ستون پنهان طراحی فاز یک
در طراحی فاز یک، معمار باید زمین را بر اساس طرح تفصیلی منطقه تحلیل کند. طرح تفصیلی مشخص میکند که:
-
کاربری زمین چیست
-
تراکم مجاز چقدر است
-
محدودیتهای خاص ملک کداماند
بدون توجه به این موضوع، فاز یک معماری از همان ابتدا مسیر اشتباهی را طی میکند.
نقش آتشنشانی در فاز یک معماری
برخلاف تصور عمومی، آتشنشانی فقط در مراحل پایانی وارد ماجرا نمیشود. در فاز یک معماری نیز اصول ایمنی پایه باید رعایت شود، از جمله:
-
مسیرهای خروج امن
-
جانمایی مناسب راهپله
-
دسترسی خودروهای امدادی
-
حداقلهای ایمنی فضاها
این موارد در همین مرحله تعیین میشوند و تغییر آنها در آینده بسیار سخت و پرهزینه است.
گروه مهندسی نتا، پیشرو و قدرتمند در پروژه های مهندسی طراحی داخلی و دکوراسیون و همچنین طراحی نما ،طراحی انواع ویلا از کلاسیک تا مدرن و کلیه ی فضاهای اداری و تجاری ، بهترین نتایج را رقم میزند , حتماً ”پروژه ساختمان اداری هرول کمپانی” را ببینید تا کیفیت و تخصص را ،از نزدیک تجربه کنید!
پارکینگ؛ چالش همیشگی فاز یک معماری
یکی از پرچالشترین بخشهای فاز یک معماری، حل مسئله پارکینگ است. بسیاری از پروژهها دقیقاً در همین بخش به مشکل میخورند. در طراحی فاز یک باید:
-
تعداد پارکینگ دقیق محاسبه شود
-
ابعاد استاندارد رعایت شود
-
رمپها شیب مجاز داشته باشند
یک طراحی هوشمندانه در این بخش، شانس تأیید طرح را بهطور چشمگیری افزایش میدهد.
فاز یک معماری و سلیقه کارفرما
برخلاف تصور، فاز یک فقط یک مرحله اداری نیست. نیازها و سلیقه کارفرما باید از همین ابتدا در فاز یک معماری دیده شود؛ مثلاً:
-
تعداد واحدها
-
متراژ فضاها
-
نوع کاربری (مسکونی، اداری، تجاری)
اگر این موارد نادیده گرفته شود، حتی طرح تأییدشده هم ممکن است رضایت کارفرما را جلب نکند.

اشتباهات رایج در طراحی فاز یک
برخی از اشتباهات پرتکرار عبارتاند از:
-
طراحی بدون بررسی ضوابط واقعی زمین
-
استفاده از نقشههای آماده و کپیشده
-
بیتوجهی به محدودیتهای شهرداری
-
تغییرات مکرر بعد از ارسال نقشه
یک فاز یک معماری حرفهای، از ابتدا جلوی این اشتباهات را میگیرد.
تجربه؛ عامل پنهان موفقیت فاز یک
دانش نرمافزاری بهتنهایی برای طراحی فاز یک کافی نیست. تجربهی کار با شهرداری، شناخت سلیقه کارشناسان و آشنایی با روندهای اداری نقش بسیار مهمی دارد.
ارتباط فاز یک معماری با هزینه نهایی ساخت
تصمیمهایی که در فاز یک معماری گرفته میشود، مستقیماً روی هزینه نهایی ساختمان تأثیر میگذارد؛ از تعداد واحدها گرفته تا شکل کلی بنا. یک فاز یک دقیق، از هزینههای پنهان آینده جلوگیری میکند.
گروه مهندسی نتا متخصص در زمینه ی طراحی و معماری ساختمان از نما تا دکوراسیون داخلی است ؛ اگر به کسب اطلاعات در زمینه ی اصول و طراحی نقشه های فاز یک نیاز دارید ،حتما به مقاله ی”طراحی فاز یک معماری چیست؟ راهنمای ساده و کاربردی از ایده تا نقشههای اولیه“، سر بزنید.
نقشه فاز یک پل بین ایده و اجرا
میتوان گفت فاز یک معماری جایی است که رویاهای کارفرما با واقعیتهای قانونی و شهری تلاقی پیدا میکند. اگر این پل درست طراحی نشود، پروژه یا متوقف میشود یا با مشکلات جدی ادامه پیدا میکند.

جمعبندی نهایی
در یک جمله:
نقشه های فاز یک فاز یک مهمترین و تعیینکنندهترین مرحله هر پروژه ساختمانی است.
این فاز:
-
مسیر قانونی پروژه را مشخص میکند
-
پایه طراحیهای بعدی را میسازد
-
از اتلاف زمان و هزینه جلوگیری میکند
هرچه این مرحله اصولیتر انجام شود، ادامه مسیر هم هموارتر خواهد بود.
سوالات متداول
۱.نقشه فاز یک برای چه کسانی ضروری است؟
برای همه؛ از مالک زمین کوچک گرفته تا سرمایهگذار پروژههای بزرگ. بدون فاز یک، هیچ پروژهای به مرحله ساخت نمیرسد.
۲. آیا میتوان بعد از تأیید فاز یک، طرح را تغییر داد؟
تغییرات جزئی ممکن است، اما تغییرات اساسی معمولاً نیاز به اصلاح و تأیید مجدد دارد و زمانبر است.
۳. چرا سپردن نقشه های فاز یک به تیم حرفهای مهم است؟
چون اشتباه در این مرحله، فقط یک خطای کاغذی نیست؛ بلکه میتواند کل پروژه را با تأخیر، هزینه اضافی یا حتی توقف کامل مواجه کند.








